Khi một doanh nghiệp hoặc cá nhân đối diện với khủng hoảng tài chính không thể khắc phục, thủ tục tuyên bố phá sản trở thành một lựa chọn cuối cùng và quan trọng để giải quyết tình huống khó khăn. Tuyên bố phá sản là một quá trình phức tạp và cần phải tuân theo các quy định pháp luật nghiêm ngặt. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về thủ tục tuyên bố phá sản, những yếu tố quan trọng cần xem xét và cách nó có thể ảnh hưởng đến tất cả các bên liên quan. Đồng thời, chúng ta sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về quyền và trách nhiệm của người tuyên bố phá sản trong quá trình này.
Điều Kiện Doanh Nghiệp Cần Đáp Ứng Để Tuyên Bố Phá Sản
Để doanh nghiệp có thể yêu cầu tuyên bố phá sản, cần phải đáp ứng các điều kiện quy định trong Luật Phá sản 2014, cụ thể là điều kiện sau đây:
- Mất khả năng thanh toán: Theo khoản 2 Điều 4 của Luật Phá sản 2014, phá sản là tình trạng của doanh nghiệp khi họ mất khả năng thanh toán. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp không thể hoặc không đủ khả năng thanh toán các khoản nợ mà họ nợ người khác. Điều này thường xảy ra khi doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính và không có khả năng trả nợ theo thỏa thuận ban đầu.
- Thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán: Theo khoản 1 của cùng Điều 4, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán là doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn. Thời hạn 03 tháng này được tính từ ngày đến hạn thanh toán được ghi trong hợp đồng hoặc thông báo thanh toán. Trong trường hợp hợp đồng không có ngày thanh toán cụ thể, thời hạn 03 tháng sẽ được tính từ ngày bên nợ nhận được thông báo thanh toán từ bên có quyền.
Người Có Quyền và Trách Nhiệm Đệ Trình Đơn Yêu Cầu Mở Thủ Tục Phá Sản
Theo quy định tại Điều 5 của Luật Phá sản 2014, các tình huống sau đây xác định người có quyền và nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản:
- Các chủ nợ: Khi khoản nợ của họ đã đến hạn và không được thanh toán trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn, các chủ nợ có quyền và nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Điều này áp dụng đối với các khoản nợ mà doanh nghiệp nợ họ.
- Người lao động và công đoàn: Người lao động, cùng với các công đoàn cơ sở và công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, có quyền và nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi họ không nhận được tiền lương hoặc các khoản nợ đã quá hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn.
- Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp: Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, như Giám đốc, có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
- Chủ doanh nghiệp tư nhân và chủ tịch các cơ quan quản trị: Chủ doanh nghiệp tư nhân, Chủ tịch Hội đồng quản trị của công ty cổ phần, Chủ tịch Hội đồng thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, chủ sở hữu công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, và thành viên hợp danh của công ty hợp danh có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
- Cổ đông hoặc nhóm cổ đông: Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 20% số cổ phần phổ thông trở lên trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng, hoặc cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu dưới 20% số cổ phần phổ thông trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng (nếu Điều lệ công ty có quy định), có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi công ty cổ phần mất khả năng thanh toán.
Thẩm quyền xử lý yêu cầu mở thủ tục phá sản
Thẩm quyền tiếp nhận và xử lý yêu cầu mở thủ tục phá sản được quy định dựa trên Điều 8 của Luật Phá sản 2014 như sau:
- Tòa án nhân dân cấp huyện: Đây là nơi doanh nghiệp có trụ sở chính. Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ tiếp nhận và xử lý yêu cầu mở thủ tục phá sản cho các doanh nghiệp có trụ sở tại huyện đó.
- Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: Trong trường hợp thủ tục phá sản liên quan đến các yếu tố nước ngoài hoặc khi doanh nghiệp có chi nhánh, văn phòng đại diện ở nhiều khu vực địa lý khác nhau, hoặc khi doanh nghiệp có bất động sản ở nhiều khu vực địa lý khác nhau, hoặc khi vụ việc có tính chất phức tạp, thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ tiếp nhận và giải quyết yêu cầu mở thủ tục phá sản.
Hồ sơ yêu cầu mở thủ tục tuyên bố phá sản
Hồ sơ yêu cầu mở thủ tục tuyên bố phá sản theo quy định của Điều 26 Luật Phá sản 2014 cần bao gồm các tài liệu sau:
- Đơn yêu cầu mở thủ tục tuyên bố phá sản: Đây là tài liệu quan trọng đánh dấu sự khởi đầu của quá trình phá sản. Đơn này cần bao gồm thông tin sau:
- Ngày, tháng, năm.
- Tên Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết phá sản.
- Tên, địa chỉ của người làm đơn (người nộp đơn).
- Tên, địa chỉ của doanh nghiệp hoặc hợp tác xã bị yêu cầu mở thủ tục phá sản.
- Chứng cứ về các khoản nợ đến hạn: Các tài liệu này dùng để chứng minh rằng các khoản nợ của doanh nghiệp đã đến hạn nhưng chưa được thanh toán. Nếu không có các khoản nợ cụ thể mà sẽ sử dụng tài liệu tài chính khác để chứng minh doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, thì cần cung cấp các căn cứ về tài chính liên quan.
Trình tự và thủ tục yêu cầu mở thủ tục phá sản bao gồm các bước sau đây:
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
Chủ thể có quyền và nghĩa vụ nộp đơn đến cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết đơn yêu cầu, như đã nêu ở mục 3 bài viết này.
Bước 2: Tòa án xem xét đơn yêu cầu
Trong vòng 03 ngày kể từ ngày nhận đơn, Chánh án Tòa án nhân dân sẽ phân công Thẩm phán để giải quyết đơn yêu cầu. Nếu đơn hợp lệ, sẽ yêu cầu người nộp đơn nộp lệ phí phá sản và biên lai nộp tạm ứng chi phí phá sản. Nếu đơn chưa hợp lệ, Thẩm phán sẽ yêu cầu bổ sung đơn. Nếu không thuộc thẩm quyền giải quyết, Thẩm phán sẽ chuyển đơn yêu cầu và hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền.
Bước 3: Thụ lý đơn yêu cầu
Tòa án sẽ thụ lý đơn yêu cầu sau khi đã nhận được biên lai nộp lệ phí phá sản và biên lai nộp tạm ứng chi phí phá sản. Trong vòng 3 ngày kể từ khi thụ lý, Tòa án sẽ thông báo đến người nộp đơn yêu cầu để mở thủ tục phá sản.
Bước 4: Tòa án quyết định mở, không mở thủ tục phá sản
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, Thẩm phán phải ra quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản dựa trên khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Bước 5: Hội nghị chủ nợ
Hội nghị chủ nợ do Thẩm phán triệu trong vòng 20 ngày kể từ ngày kết thúc kiểm kê tài sản. Hội nghị chủ nợ sẽ đưa ra các quyết định sau:
- Đình chỉ tiến hành thủ tục phá sản.
- Đề nghị áp dụng biện pháp phục hồi hoạt động kinh doanh.
- Đề nghị tuyên bố phá sản.
Thông qua hội nghị chủ nợ, doanh nghiệp có thể được phục hồi hoạt động kinh doanh hoặc bị phá sản.
Bước 6: Phục hồi doanh nghiệp
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Hội nghị chủ nợ thông qua nghị quyết về phục hồi hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp phải xây dựng phương án phục hồi hoạt động kinh doanh và gửi cho Thẩm phán, chủ nợ, Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản để thu thập ý kiến. Thẩm phán sẽ tổng hợp ý kiến về phương án phục hồi của các bên và đưa ra hội nghị chủ nợ để xem xét thông qua.
Bước 7: Quyết định tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản
Khi doanh nghiệp không thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh hoặc hết thời hạn thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh mà vẫn không có khả năng thanh toán, Thẩm phán sẽ ra quyết định tuyên bố doanh nghiệp phá sản.
Bước 8: Thi hành Quyết định tuyên bố doanh nghiệp bị phá sản
Tiến hành thanh lý tài sản, phân chia tiền thu được từ việc bán tài sản của doanh nghiệp cho các đối tượng theo thứ tự phân chia tài sản.
Quý Khách hàng nếu cần tư vấn, giải đáp chi tiết hơn cũng như cách thức tiếp cận dịch vụ này, vui lòng liên hệ trực tiếp với Phó giám đốc phụ trách kinh doanh: Luật sư Nguyễn Đức Trọng qua hotline: 0912.35.65.75, gọi điện đến Tổng đài tư vấn pháp luật miễn phí: 1900 6575 hoặc gửi yêu cầu dịch vụ qua email: lienheluathongbang@gmail.com.
Chúc Quý Khách hàng cùng gia đình mạnh khỏe, an lạc và thành công!
Trân trọng!
Công ty Luật Hồng Bàng./.
